Rusca'da Kisi Zamirleri

Rusçada kullanılan zamirler anlam bakımından 10 gruba ayrılırlar.

Zamirler, cümlede isimlerin yerini tutan dilbilgisel öğelerdir. Cümle kuruluşundan başlayarak hem yalın hem de çekimli isimlerin tekrarını önleme ve kısaltma ile belirli mi yoksa belirsiz mi olduğunu ifade etmede yazı ve konuşma dilinde çok yoğun olarak kullanılırlar. Şimdi bunları sırasıyla öğrenelim.

ЛИЧНЫЕ МЕСТОИМЕНИЯ - ŞAHIS ZAMİRLERİ

Diğer dillerde olduğu gibi Şahıs Zamirleri 3 gruba ayrılırlar.

1. Birinci tekil ve çoğul Şahıs Zamirleri:

Я - BEN 
МЫ - BİZ

Я студéнт. Ben bir öğrenciyim.
Я читáю. Ben okuyorum.
Мы студéнты. Biz öğrencileriz.
Мы читáем. Biz okuyoruz.

2. İkinci tekil ve çoğul Şahıs Zamirleri:

ТЫ - SEN 
ВЫ - SİZ

Ты врач. Sen doktorsun.
Ты пишешь. Sen yazıyorsun.
Вы врачи. Siz doktorsunuz.
Вы пишете. Siz yazıyorsunuz.


3. Üçüncü tekil ve çoğul Şahıs Zamirleri:

Rusça canlı ve cansız isimleri: ERİL, DİŞİL ve NÖTR CİNS olarak gruplandırıldığı- ndan üçüncü tekil Şahıs Zamiri her cins için ayrıdır.

ОН (м.р.) O (eril cins)
ОНА (ж.р.) O (dişil cins)
ОНО (ср.р.) O (nötr cins)

Üçüncü çoğul Şahıs Zamiri ile her üç cins için de ortak ve tektir.

ОНИ (мн.ч.) ONLAR (eril, dişil, nötr cins)

Он инженéр. O mühendistir.
Он стол. O masadır.
Онá учительница. O bayan öğretmendir.
Онá машина. O arabadır.
Онó дéрево. O ağaçtır.
Онó сóлнце. O güneştir.
Они инженéры. Onlar mühendislerdir.
Они столы. Onlar masalardır.
Они учительницы. Onlar bayan öğretmenlerdir.
Они машины. Onlar arabalardır.
Они дéревья. Onlar ağaçlardır.

Bütün YALIN HAL Şahıs Zamirleri tekil şekillerinin cinsiyeti, temsil ettikleri varlığın kendi, unvan ya da adının cinsiyetine göre farklıyken çoğul durumda tek ortak sözcük kullanılmaktadır.

мы biz (tek ya da her cinsten)
вы siz (tek ya da her cinsten)
они onlar (tek ya da her cinsten)

Diğer dilbilgisi öğelerinde olduğu gibi zamirler de ismin hallerine göre çekime uğrarlar. YALIN HAL’de olduklarında cümlede özne görevini üstlenirken çekimli halde tümleç göreviyle bulunurlar.
СКЛОНЕНИЕ ЛИЧНЫХ МЕСТОИМЕНИЙ ПО ПАДЕЖАМ - ŞAHIS ZAMİRLERİNİN HALLERE GÖRE ÇEKİMİ

birinci tekil ve çoğul Şahıs Zamirleri’nin hallere göre çekimi


HALLER (ПАДЕЖИ)

TEKİL (ЕД.Ч.)
ÇOĞUL (МН.Ч)

И.п. (кто? что?)
я
ben
мы
biz

Р.п. (когó? чегó?)
меня
beni(m)
нас
bizi(m)

Д.п. (комý? чемý?)
мне
bana
нам
bize

В.п. (когó? что?)
меня
beni
нас
bizi

Т.п. (кем? чем?)
со мной
benim ile
с нáми
bizim ile

П.п. (о ком? о чём?)

обо мне
benim hakkımda
о нас
bizim hakkımızda

Я учитель. Ben öğretmenim.
Меня зовýт ... Benim adım ...(Beni ... çağırırlar.)
У меня болит гóрло. Benim boğazım ağrıyor.
Ко мне пришёл друг. Arkadaşım bana geldi.
Он говорил со мной. O benim ile konuşuyordu.
Онá стояла пéредо мной. O benim önümde duruyordu.

Birinci tekil Şahıs Zamiri я‘nin hallere göre çekimli şekillerinin önünde kullanılan с, к, перед, над edatları ilave olarak о seslisini de alırlar: со, ко, пéредо, нáдо gibi.
-DE HALİ’nde ise о edatı óбо şeklinde kullanılır.
Кто говорEл вам обó мне? Kim size benden bahsediyordu?
Bu edatların önüne eklenen о harfleri а okunurlar.

Birinci çoğul Şahıs Zamiri’nde bu о‘lar bulunmazlar.
Мы студéнты. Biz öğrencileriz.
Нас зовýт ... Bizim adımız ...(Bizi ... çağırırlar.)
У нас болят зýбы. Bizim dişlerimiz ağrıyor.
К нам пришли сосéди. Bize komşular geldiler.
Онá говорила с нáми. O bizimle konuşuyordu.
Онá стояла пéред нáми. O bizim önümüzde duruyordu.

ikinci tekil ve çoğul Şahıs Zamirleri’nin hallere göre çekimi


HALLER
(ПАДЕЖИ)
TEKİL (ЕД.Ч.)
ÇOĞUL (МН.Ч)

И.п.
ты
sen
вы
siz

Р.п.
тебя
seni(n)
вас
sizi(n)

Д.п.
тебé
sana
вам
size

В.п.
тебя
seni
вас
sizi

Т.п.
с тобóй
senin ile
с вáми
sizin ile

П.п.
о тебé
senin hakkında

о вас
sizin hakkınızda

Вы (siz, sen) Şahıs Zamiri; hem çoğul anlamında kullanılır hem de nazik bir hitap şekli olarak tekil şahıs için de kullanılır. Özellikle mektup ve benzeri yazışmalarda sıkça büyük harfle yazılarak kullanılır. Hitap edilen şahıs tekil olduğu halde bile Вы ile fiillerin çoğul çekimi kullanılır.

Где ты, мой друг? Sen neredesin, arkadaşım?
Я придý к тебé пóсле урóка. Dersten sonra sana geleceğim.
Тебя кто-то спросил. Seni birisi sordu.
Он хóчет пойти с тобóй. O seninle gitmek istiyor.
Онá спросила о тебé. O senin hakkında sordu.

Я Вас хорошó знáю. Sizi iyi biliyorum.
Скóлько вам лет? Kaç yaşındasınız?
Онá принеслá вам нóвый журнáл. O size yeni dergi getirdi.
Мы дóлго говорили вчерá о вас. Sizin hakkınızda dün çok konuştuk.
Я пишý Вам письмó. Size mektup yazıyorum.
Почемý вас нé было на вéчере? Partide neden yoktunuz?

üçüncü tekil Şahıs Zamirleri’nin (он, онá, онó) hallere göre çekimi


HALLER
(ПАДЕЖИ)
TEKİL (ЕД.Ч.)
TEKİL (ЕД.Ч.)

И.п.
он, онó
o
онá
o

Р.п.
егó (у негó)
onu(n)
её (у неё)
onu(n)

Д.п.
емý (к немý)
ona
ей (у ней)
ona

В.п.
егó (на негó)
onu
её (на неё)
onu

Т.п.
им (с ним)
onun ile
ей, éю (с ней, с нéю)
onun ile

П.п.
о нём
onun hakkında

о ней
onun hakkında


üçüncü çoğul Şahıs Zamiri’nin (они) hallere göre çekimi


HALLER
(ПАДЕЖИ)
ÇOĞUL (МН.Ч)

И.п.
они
onlar

Р.п.
их (у них)
onları(n)

Д.п.
им (к ним)
onlara

В.п.
их (на них)
onları

Т.п.
ими (с ними)
onlar ile

П.п.
о них
onlar hakkında


Üçüncü tekil ve çoğul Şahıs Zamirleri edatlar ile kullanıldıklarında önlerine н sessizini alırlar.

У негó (неё) болит головá. Onun başı ağrıyor.
Он пришёл к ней (немý). O ona geldi.
Мы говорили с ними. Biz onlar ile konuşuyorduk.
Все спрáшивали о них. Herkes onlar hakkında soruyordu.
Я подошлá к немý (ней). Ben ona yaklaştım.

Ancak yalın olarak kullanıldıklarında bu harf bulunmaz.

Емý (ей) было пять лет. O beş yaşındaydı.
Я подарил емý (ей) кнEгу. Ona kitap hediye ettik.
Мы помогли емý (ей). Biz ona yardım ettik.

Bazı edatlardan sonra bu н harfi bulunmaz.

благодаря sayesinde
навстрéчу karşısına, karşısından
вне dışarıda, dışında
вопреки -e rağmen

Благодаря ей наш визит прошёл хорошо. Onun sayesinde ziyaretimiz iyi geçti.

Навстрéчу емý из сáда вышла большáя кóшка. Onun karşısına, bahçeden büyük bir kedi çıktı.

Üçüncü tekil ve çoğul Sahiplik Zamirleri’nden
егó (ключ, книга, дéло) onun (anahtarı, kitabı, işi)
её (ключ, книга, дéло) onun (anahtarı, kitabı, işi)
их (ключ, книга, дéло) onların (anahtarı, kitabı, işi)
önce edat geldiğinde de н harfi bulunmaz. Önlerinde bulunan isimlerin cinsi de önemli değildir.

Онá şahıs zamiri İLE HALİ’nde edatlarla ней ve нéю olarak iki değişik şekilde kullanılır.
Мой друг иногдá говорил с ней. Arkadaşım ara sıra onunla konuşuyordu.
Он чáсто говорил с нéю. O sık sık onunla konuşuyordu.


Şahıs Zamirleri’nin yalın ve çekimli şekilleri hem canlı hem de cansız varlıklar için kullanılır. Bir cümlenin öznesini tayin etmede kullanılan кто? (kim?) ve что? (ne?) soru sözcüklerinin hallere göre çekimli formlarına cevap oluştururlar.

кто? ve что?‘nun çekimi


HALLER
(ПАДЕЖИ)

КТО? (KİM?)
ЧТО? (NE?)

И.п.
кто
kim
что
ne

Р.п.
когó
kimi(n)
чегó
neyi(n)

Д.п.
комý
kime
чемý
neye

В.п.
когó
kimi
что
neyi

Т.п.
кем
kim ile
чем
neyi

П.п.
о ком
kim hakkında

о чём
ne hakkında


1. YALIN HAL’nde Şahıs Zamirleri’nin kullanılması:

Кто он? - Студéнт. O kimdir? - Öğrencidir.
Что это? - Ключ. Bu nedir? - Anahtardır.
- Кто пришёл сюдá? - Kim buraya geldi?
- Он (учитель) пришёл. - O (öğretmen) geldi.
- Что стоит на столé? - Masada ne duruyor?
- Он (стакáн) стоит на столé. - O (bardak) masada duruyor.

Soru sözcüklerinin hallere göre çekimli şekilleri ile yapılan sorulara cevap verirken doğrudan Şahıs Zamirleri’nin çekimli şekilleriyle kullanılır.


2. -İN HALİ’inde Şahıs Zamirleri’nin kullanılması:

- У когó есть брат? - Kimin erkek kardeşi var?
- У меня есть брат. - Benim erkek kardeşim var.
- От когó ты получил письмó? - Sen kimden mektup aldın?
- Я получил письмó от негó (брáта). - Ben ondan (kardeşimden) mektup aldım.

Yukarıdaki cümlelerde görüldüğü gibi, bir şeye sahip olma bildirirken bütün Şahıs Zamirleri olumlu ve olumsuz cümlelerde у edatı ile -İN HALİ’nde kullanılır.

У меня есть словáрь. Benim sözlüğüm var.
У тебя есть словáрь. Senim sözlüğün var.
У негó есть словáрь. Onun sözlüğü var.
У неё есть словáрь. Onun sözlüğü var.
У нас есть словáрь. Bizim sözlüğümüz var.
У вас есть словáрь. Sizin sözlüğünüz var.
У них есть словáрь. Onların sözlüğü var.

Bu cümle kalıbında nesnelerin cinsiyeti, tekil ya da çoğul olması Şahıs Zamirleri’nin çekimli şeklini etkilemez.

У меня есть брат. Benim erkek kardeşim var.
У меня есть сестрá. Benim kız kardeşim var.
У меня есть письмó. Benim mektubum var.
У меня есть брáтья, сёстры. Benim erkek ve kız kardeşlerim var.
У меня есть письма. Benim mektuplarım var.

Bu cümle kalıbında olumsuz cümlenin tümleci -İN HALİ’nde olur.

У меня нет брáта. Benim erkek kardeşim yok.
У меня нет тетрáди. Benim defterim yok.
У меня нет дéнег. Benim param yok.

Şahıs Zamirleri -İN HALİ’nde diğer edatlarla birlikte hem soru hem de cevap şeklinde kullanılırlar.

3. -E HALİ’inde Şahıs Zamirleri’nin kullanılması:

- Комý он дал книгу? - O kitabı kime verdi?
- Он дал книгу мне. - O kitabı bana verdi.

Yaş sorarken ve cevap verirken Şahıs Zamirleri -E HALİ olur.

- Скóлько тебé (вам) лет? - Sen (siz) kaç yaşındasınız?
- Мне тридцать лет. - Ben 30 yaşındayım.
- Емý тридцать лет. - O (bay) 30 yaşında.
- Ей тридцать лет. - O (bayan) 30 yaşında.

Bazı fiillerden sonra Şahıs Zamirleri -E HALİ’nde olur.

Покажите нам, пожáлуйста, ваш дом. Lütfen, bize evinizi gösteriniz.
Дáйте мне стакáн чáя. Bana bir bardak çay veriniz.
Помогите емý, пожáлуйста. Ona yardım ediniz, lütfen.
Скажите мне, пожáлуйста, где нахóдится банк? Bankanın nerede bulunduğunu söyler misiniz, lütfen.
Приезжáйте к нам ещё раз. Bize tekrar geliniz.

Öznesiz cümlelerde Şahıs Zamirleri -E HALİ’nde olur.

Мне кáжется, что пóсле обéда бýдет жáрко. Bana öyle geliyor ki, öğleden sonra sıcak olacak.
Мне хóчется что-нибýдь выпить. Canım bir şey içmek istiyor.
Емý нельзя курить. Onun sigara içmesi yasaktır.
Здесь мне хóлодно. Burada ben üşüyorum.

4. -İ HALİ’inde Şahıs Zamirleri’nin kullanılması:

- Когó вы видите там? - Orada kimi görüyorsunuz?
- Я ви жу егó (учителя). - Ben onu (öğretmeni) görüyorum.
- Что вы видите на ýлице? - Caddede neyi görüyorsunuz?
- Я вижу её (машину). - Ben onu (arabayı) görüyorum.
Bir şahsın adını sorarken ve cevap verirken, Şahıs Zamirleri -İ HALİ’nde olur.

Как тебя (вас) зовýт? Senin (sizin) adın(ız) nasıldır? Seni (sizi) nasıl adlandırırlar?
Меня зовýт ... Benim adım ... dır. Beni ... diye adlandırırlar.

Geçişli fiillerden sonra Şahıs Zamirleri -İ HALİ’nde olur.

Я читáю её (книгу). Ben onu (kitabı) okuyorum.
Я люблю тебя. Ben seni seviyorum.
Я слýшаю вас. Ben sizi dinliyorum.
Я не слышу тебя. Seni işitmiyorum.
Он поздравляет её. O (bay) onu (bayan) kutluyor.
Кто-то спрáшивал вас. Sizi birisi soruyordu.
Он не понимáет меня. O beni anlamıyor.

5. İLE HALİ’inde Şahıs Zamirleri’nin kullanılması:

- С кем вы идёте в парк? - Siz kiminle parka gidiyorsunuz?
- Мы идём в парк с ними (друзьями). - Biz parka onlar (arkadaşlarımız) ile gidiyoruz.
- Чем он открываáт дверь? - O kapıyı ne ile açıyor?
- Он открывáет дверь им (ключóм). - O kapıyı onunla (anahtar ile) açıyor.

Bazı fiillerden sonra Şahıs Zamirleri İLE HALİ’nde kullanılırlar.

Дирéктор завéдует им (магазином). Müdür onu (mağazayı) yönetiyor.
Учитель интересýется éю (литератýрой). Öğretmen onunla (edebiyatla) ilgileniyor.
Я занимáюсь рáзными видами (ими) спóрта. Ben çeşitli spor dallarıyla (onlarla) uğraşıyorum.

6. -DE HALİ’inde Şahıs Zamirleri’nin kullanılması:

- О ком вы спрáшиваете? - Kim hakkında soruyorsunuz?
- Я спрáшиваю о нём (сосéде). - Ben o (komşu) hakkında soruyorum.
- О чём они говорили? - Onlar ne hakkında konuşuyorlardı?
- Они говорили о нём (урóке). - Onlar (ders) hakkında konuşuyorlar.

Он всегдá дýмает о ней. O her zaman onu düşünüyor.
На ней было зелёное плáтье. Onun üzerinde yeşil bir elbise vardı.


УПОТРЕБЛЕНИЕ ВОЗВРАТНОГО МЕСТОИМЕНИЯ “СЕБЯ” - DÖNÜŞLÜLÜK ZAMİRİ СЕБЯ‘NİN KULLANILMASI

Türkçede “KENDİM, KENDİN, KENDİSİ, KENDİLERİ ... gibi” zamirlerin karşılığı olarak себя‘nin hallere göre çekimli şekli hem edatlı hem de edatsız olarak kullanılır. Bu zamirin YALIN HAL şekli yoktur ve ÖZNE olarak kullanılmaz. Hallere göre çekimi ты Şahıs Zamiri gibi yapılır.

себя‘nin çekimi


HALLER
(ПАДЕЖИ)

СЕБЯ

И.п.
-
-

Р.п.
себя
kendi(nin)

Д.п.
себé
kendine

В.п.
себя
kendini

Т.п.
собóй
kendisiyle

П.п.
о себé
kendisi hakkında



1. -İN HALİ’nde себя‘nin kullanılması:

Я взял это для себя. Bunu kendim için aldım.
Дирéктор снял с себя шáпку. Müdür kendisinin şapkasını çıkardı.

2. -E HALİ’nde ‘nin kullanılması:

Он купил себé портфéль. O kendine çanta aldı.
Мы купим себé словáрь. Biz kendimize sözlük alacağız.
Они выбирáют себé книги. Onlar kendilerine kitaplar seçiyorlar.
3. -İ HALİ’nde себя‘nin kullanılması:

- Как вы себя чýвствуете? - Siz kendinizi nasıl hissediyorsunuz?
- Я чýвствую себя плóхо. - Kendimi kötü hissediyorum.
Он óчень любит себя. O kendisini çok sever.
Иногдá я ненавижу себя. Bazen kendimden nefret ediyorum.
Он себя не знáет. O kendini tanımıyor.

4. İLE HALİ’nde себя‘nin kullanılması:

Возьмите вéщи с собóй. Eşyaları kendinizle beraber alınız.
Сегóдня он довóлен собóй. Bugün o kendinden memnundur.
Онá сéла за стол и постáвила сýмку пéред собóй. O masaya oturdu ve çantasını önüne koydu.

5. -DE HALİ’nde себя‘nin kullanılması:

Он дýмает тóлько о себé. O yalnızca kendisi hakkında düşünüyor.
Онá всегдá увéрена в себé. O (bayan) her zaman kendinden emindir.
Охóтник расскáзывал о себé. Avcı kendisi hakkında anlatıyordu.

УПОТРЕБЛЕНИЕ ВЗАИМНОГО МЕСТОИМЕНИЯ “ДРУГ ДРУГА” - KARŞILIKLIK ZAMİRİ ДРУГ ДРУГА‘NIN KULLANILMASI

Türkçede “BİRBİRİNİ, BİRBİRİNE, BİRBİRLERİNİ ... gibi” zamirlerin karşılığı olarak друг дрýга‘nın hallere göre çekimli şekli hem edatlı hem de edatsız olarak kullanılır. Edatla kullanıldığında edat iki kelimenin arasına konur. Себя zamiri gibi bu zamir de YALIN HAL’de ÖZNE olarak kullanılmaz. Hallere göre çekimi себя Dönüşlük Zamiri gibi yapılır.

друг дрýга‘nın çekimi


HALLER
(ПАДЕЖИ)

ДРУГ ДРУГА

И.п.
-
-

Р.п.
друг дрýга
birbirini

Д.п.
друг дрýгу
birbirine

В.п.
друг дрýга
birbirini

Т.п.
друг (с) дрýгом
birbiriyle

П.п.
друг о дрýге
birbirleri hakkında



Bu zamirin hallere göre çekimlerini aşağıdaki cümlelerde görelim.

1. -İN HALİ:
Они не любят друг дрýга. Onlar birbirini sevmiyorlar.
Мы не понимáем друг дрýга. Biz birbirimizi anlamıyoruz.

2. -E HALİ:
Вы должны помогáть друг дрýгу. Birbirimize yardım etmeliyiz.
Они посылáют письма друг дрýгу? Onlar mektuplaşıyorlar mı?
3. -İ HALİ:
Мы óчень любим друг дрýга. Biz birbirimizi çok severiz. (Biz çok sevişiyoruz.)
Вы видите друг дрýга? Siz birbirinizi görüyorsunuz?

4. İLE HALİ:
Они чáсто разговáривают друг с дрýгом. Onlar sıkça birbirleriyle konuşuyorlar.


5. -DE HALİ:
Они рéдко говорят друг о дрýге. Birbirleri hakkında nadir konuşurlar.
Влюблённые чáсто дýмают друг о дрýге. Aşıklar sıkça birbirlerini düşünürler.


ПРИТЯЖАТЕЛЬНЫЕ МЕСТОИМЕНИЯ - SAHİPLİK ZAMİRLERİ

Rusçada Sahiplik Zamirleri’ni üç grupta görmek mümkündür.

1. Личные Притяжáтельные Местоимéния - Birinci Şahıs Sahiplik Zamirleri:
мой, твой, наш, ваш

2. Личные Притяжáтельные Местоимéния - Üçüncü Şahıs Sahiplik Zamirleri:
егó, её, егó, их

3. Возврáтное Притяжáтельное Местоимéние - Dönüşlü Sahiplik Zamiri:
свой

Sahiplik Zamirleri чей? (kimin?) soru sözcüğüne cevap teşkil ederler. Öncelikle bu soru zamirinin çekim tablosunu daha sonra da Sahiplik Zamirleri’nin çekim tablolarını göreceksiniz.

чей? zamirinin hallere göre çekimi




HALLER TEKİL (ЕД.Ч.) ÇOĞUL (МН.Ч.)
(ПАДЕЖИ)
eril cins (м.р.) dişil cins (ж.р.) nötr cins (ср.р.)

И.п. чей чья чьё чьи

Р.п. чьегó чьей чьегó чьих

Д.п. чьемý чьей чьемý чьим

В.п. чей, чьегó чью чьё чьи, чьих

Т.п. чьим чьей чьим чьими

П.п. о чьём о чьей о чьём о чьих



Şahıs Sahiplik Zamirleri varlıkların sahibini gösterirler. Birinci ve ikinci Şahıs Sahiplik Zamirleri’nin cins, sayı ve hal ekleri tamamen farklıdır. Önünde kullanıldıkları isim hangi halde ise Sahiplik Zamirleri de o halde çekimli olmak zorundadır.

- Чей это карандáш? - Bu kurşunkalem kimindir?
- Это мой карандáш. - Bu benim kurşun kalemimdir.
- Чья это рýчка? - Bu dolmakalem kimindir?
- Это моя рýчка. - Bu benim dolmakalemimdir.
- Чьё это зéркало? - Bu ayna kimindir?
- Это моё зéркало. - Bu benim aynamdır.
- Чьи это карандаши (рýчки, зеркалá)? - Bunlar kimin kurşunkalemleri (dolmakalemleri, aynalar)?
- Это мои карандаши рýчки, зеркалá). - Bunlar benim kurşunkalemlerim (dolmakalemlerim, aynalarım).
- Чей это портфéль? - Bu çanta kimindir?
- Это наш (ваш) портфéль. - Bu bizim (sizin) çantamızdır (çantanızdır).
- Чья это газéта? - Bu kimin gazetesidir?
- Это нáша (вáша) газéта. - Bu bizim (sizin) gazetemizdir (gazetenizdir).
- Чьё это зéркало? - Bu kimin aynasıdır?
- Это нáше (вáше) зéркало. - Bu bizim (sizin) aynamızdır (aynanızdır).
- Чьи это портфéли? - Bu kimin çantalarıdır?
- Это нáши (вáши) портфéли. - Bu bizim (sizin) çantalarımızdır (çantalarınızdır).


СКЛОНЕНИЕ ПРИТЯЖАТЕЛЬНЫХ МЕСТОИМЕНИЙ - ŞAHIS SAHİPLİK ZAMİRLERİNİN ÇEKİMİ

мой ve твой Şahıs Sahiplik Zamirleri’nin çekim tablosu



HALLER TEKİL (ЕД.Ч.) ÇOĞUL
(ПАДЕЖИ) (МН.Ч.)
eril cins (м.р.) dişil cins (ж.р.) nötr cins (ср.р.)

И.п. мой моя моё мои

Р.п. моегó моéй моегó моих

Д.п. моемý моéй моемý моим

В.п. мой, моегó мою моё мои, моих

Т.п. моим моéй моим моими

П.п. о моём о моéй о моём о моих


Твой (senin) da aynen мой gibi çekilir.

наш ve ваш Şahıs Sahiplik Zamirleri’nin çekim tablosu




HALLER TEKİL (ЕД.Ч.) ÇOĞUL
(ПАДЕЖИ) (МН.Ч.)
eril cins (м.р.) dişil cins (ж.р.) nötr cins (ср.р)

И.п. наш нáша нáше нáши

Р.п. нáшего нáшей нáшего нáших

Д.п. нáшему нáшей нáшему нáшим

В.п. наш, нáшего нáшу нáше нáши, нáших

Т.п. нáшим нáшей нáшим нáшими

П.п. о нáшем о нáшей о нáшем о нáших



Ваш (sizin) da aynen наш gibi çekilir.
ÜÇÜNCÜ ŞAHIS SAHİPLİK ZAMİRLERİ

Rusçada üçüncü tekil ve çoğul şahıslar için ayrıca Sahiplik Zamiri yoktur. Buna karşılık üçüncü Şahıs Zamirleri’nin (он, онá, онó, они) -İN HALİ şekilleri aynı zamanda üçüncü Şahıs Sahiplik Zamirleri olarak kullanılır.

YALIN -İN HALİ
HAL
он ® егó (м.р.) o ® onun (eril cins)
онá ® её (ж.р.) o ® onun (dişil cins)
онó ® егó (ср.р.) o ® onun (nötr cins)
они ® их (мн.ч.) onlar ® onların (çoğul)

Bu Sahiplik Zamirleri cins, sayı ve hallere göre çekime uğramazlar. Her halde tek şekilde ve değişmeden kullanılırlar. Ayrıca edatlardan sonra geldiklerinde önlerine н harfi de almazlar.

Вчерá ушёл егó (её, их) друг. Dün onun (onların) arkadaşı ayrıldı.
Вчерá я был у егó (её, их) дрýга. Dün onun (onların) arkadaşının yanında idim.
Вчерá он пошёл к егó (её, их) брáту. Dün o onun (onların) kardeşine gitti.
Вчерá мы говорили с егó (её, их) брáтом. Dün biz onun (onların) kardeşiyle konuşuyorduk.
Вчерá они говорили о егó (её, их) сестрé. Dün onlar onun (onların) kız kardeşi hakkında konuşuyorlardı.
Вчерá я увидел егó (её, их) отцá. Dün onun (onların) babasını gördüm.

Bu sözcüklerin Şahıs Zamiri veya Sahiplik Zamiri olarak kullanılışını aşağıdaki örneklerle karşılaştırın.

Утром я был у них. Sabahleyin onların yanındaydım.
Утром я был у их отцá. Sabahleyin onların babalarının yanındaydım.
Вчерá я пришёл к немý. Dün ben onun yanına geldim.
Вчерá я пришёл к егó отцý. Dün onun babasının yanına geldim.
Сын получил письмó от дрýга. Oğlan arkadaşından mektup aldı.
Сын получил письмó от егó дрýга. Oğlan onun arkadaşından mektup aldı.

DÖNÜŞLÜ SAHİPLİK ZAMİRİ СВОЙ’UN KULLANILMASI

Bu zamir, canlı ya da cansız varlığın hareketi yapana ait olduğunu bildirir.

Я кóнчил своё задáние. Ben kendi ödevimi bitirdim.
Он нáчал решать свою задáчу. O kendi problemini çözmeye başladı.
Он расскáзывал о своём дéле. O kendi işi hakkında anlatıyordu.
Я расскáзывала о своéй прогýлке. Ben kendi gezim hakkında anlatıyordum.

Bu zamir de aynen мой, твой Sahiplik Zamirleri gibi çekilir.

свой‘un çekimi



HALLER ERİL CİNS DİŞİL CİNS NÖTR CİNS ÇOĞUL
(ПАДЕЖИ) (м.р.) (ж.р.) (ср.р.) (мн.ч.)


И.п. свой своя своё свои

Р.п. своегó своéй своегó своих

Д.п. своемý своéй своемý своим

В.п. свой, своегó свою своё свои, своих

Т.п. своим своéй своим своими

П.п. о своём о своéй о своём о своих


Bu zamir de, diğer Sahiplik Zamirleri gibi cümlede ilgili olduğu ismin cins, sayı ve haline göre değişik takı alır.

Bir nesnenin ortak olarak birden çok şahsa ait olduğunu bildirirken de yine свой kullanılır.

Мы решили свою задáчу. Biz kendi problemimizi çözdük.
Вы решили свою задáчу. Siz kendi probleminizi çözdünüz.
Они решили свою задáчу. Onlar kendi problemlerini çözdüler.

Cümlenin öznesi birinci ya da ikinci şahıslara ait bir şahıs zamiri (я, ты, мы, вы) olduğu taktirde cümlede свой‘un yerine bu şahısların Sahiplik Zamirleri (мой, твой, наш, ваш) kullanılır. Anlamda herhangi bir değişiklik meydana gelmez.

Я решил свою задáчу. Ben kendi problemimi çözdüm.
Я решил мою задáчу. Ben kendi problemimi çözdüm.
Мы взяли свои портфéли. Biz kendi çantalarımızı aldık.
Мы взяли нáши портфéли. Biz kendi çantalarımızı aldık.

Eğer cümlenin öznesi üçüncü şahsa ait bir isim ya da zamir (он, онá, онó, онE7) ise свой‘u her zaman Sahiplik Zamirleri ile değiştirmek olası değildir. Cümlede işaret edilen nesne eylemi yapana ait ise свой kullanılabilir.

Утром он говорил со своéй подрýгой. O sabahleyin kendi arkadaşıyla konuşuyordu.
Я взял свою книгу со столá. Kendi kitabımı masadan aldım.

Cümlede işaret edilen nesne eylemi yapana ait değil ise свой kullanılmaz. Егó, её ve их kullanılır.

Ученик забыл егó тетрáдь в библиотéке. Öğrenci onun defterini kütüphanede unuttu.
Он забыл свою тетрáдь в библиотéке. O kendi defterini kütüphanede unuttu.

Я взял егó книгу со столá. Ben masadan onun kitabını aldım.
Онá говорилa с её мýжем. O (bayan) onun kocasıyla konuşuyordu.
Я отпрáвил егó письмó. Ben onun mektubunu postaladım.

УКАЗАТЕЛЬНЫЕ МЕСТОИМЕНИЯ - İŞARET ZAMİRLERİ

Rusçada yoğun olarak kullanılan iki adet İşaret Zamiri bulunmaktadır. İşaret Zamirleri ilgili oldukları veya önüne geldikleri isimlerin cins, sayı veya hal çekimlerine uyarlar.

этот (эта, это, эти) bu (yakında olan bir şey için)
тот (та, то, те) şu, o, öteki, öbürü (uzakta olan bir şey
için)

eril cins (м.р.): этот учéбник тот учéбник
dişil cins (ж.р.): эта книга та книга
nötr cins (ср.р.): это зéркало то зéркало
çoğul (мн.ч.): эти учéбники, книги, зеркалá те учéбники, книги, зеркалá

Yukarıdaki şekilleriyle, İşaret Zamirleri’nin yer aldığı sözcük dizinleri cümle oluşturmazlar. Bunlarda belirli bir eşyanın işaret edilmesi var, ancak kesin bir hüküm yoktur. Anlam bütünlüğü yoktur. Bir cümle meydana getirmesi için anlam bütünlüğü şeklinde bir hüküm bulunmaktadır.

Этот дом мой. Bu ev benimdir.
Эта машина твоя. Bu araba senindir.
Это зéркало егó. Bu ayna onundur.
Эти учéбники нáши. Bu okul kitapları bizimdir.
Эти книги вáши. Bu kitaplar sizindir.
Эти зеркалá их. Bu aynalar onlarındır.

Этот журнáл здесь. Bu dergi buradadır.
Та шкóла там. Şu okul oradadır.
Это письмó у меня. O mektup bende.
Те ученики в клáссе. O öğrenciler sınıftadır.
Те книги на пóлке. Şu kitaplar raftadır.
Эти вéщи в шкафý. Bu eşyalar dolapta.

этот‘un çekimi



HALLER ERİL CİNS DİŞİL CİNS NÖTR CİNS ÇOĞUL
(ПАДЕЖИ) (м.р.) (ж.р.) (ср.р.) (мн.ч.)


И.п. Этот Эта Это Эти

Р.п. Этого Этой Этого Этих

Д.п. Этому Этой Этому Этим

В.п. Этот, Этого Эту Это Эти, Этих

Т.п. Этим Этой Этим Этими

П.п. об Этом об Этой об Этом об Этих



тот‘un çekimi



HALLER ERİL CİNS DİŞİL CİNS NÖTR CİNS ÇOĞUL
(ПАДЕЖИ) (м.р.) (ж.р.) (ср.р.) (мн.ч.)


И.п. тот та то те

Р.п. тогó той тогó тех

Д.п. томý той томý тем

В.п. тот, тогó ту то те, тех

Т.п. тем той тем тéми

П.п. о том о той о том о тех



Этот ile тот genel olarak yakınlık ile uzaklık işaret edilerek yapılan karşılaştırmalarda birlikte kullanılırlar.

Этот бумáжник мой, а тот твой. Bu cüzdan benim şu öteki ise senindir.
Эта книга дорогáя, а та дешёвая. Bu kitap pahalı şu öteki ise ucuzdur.
Эти люди дóбрые, а те плохие. Bu insanlar iyi kalpli şunlar ise
kötüdürler.

Этот zamiri, какóй?, какáя?, какóе?, какие? sorularına işaret etme yoluyla cevap verir.

Скóлько стóит это зéркало? Bu ayna ne kadardır?
(какóе зéркало?) (hangi ayna?)
Вы не знáете, кто эта жéнщина? Bu kadının kim olduğunu siz bilmiyor musunuz?
(какáя жéнщина?) (hangi kadın?)
Как назывáются эти фильмы? Bu filmler nasıl adlandırılıyorlar?
(какие фильмы?) (hangi filmler?)

Кто это? ve Что это? soruları ve bunlara verilen cevap cümlelerindeki это değişmeden kullanılır. Cümledeki ismin cins ve sayısına uymaz.

Кто это? - Нóвый студéнт. Bu kimdir? - Yeni öğrencidir.
Что это? - Это дéрево. Bu nedir? - Ağaçtır.
- Кто это? - Bunlar kimdir?
- Это Петрóвы, нáши нóвые сосéди. - Bunlar Petrovlar, bizim yeni komşularımız.

Это İşaret Zamiri, bir önceki cümlede konuşulan eşyayı, olayı veya şahsı belirtme amacıyla kullanılır.

Вы видите крáсную машину? Kırmızı arabayı görüyor musunuz?
Это моя машина. Bu benim arabamdır.
На ýлице мнóго машин. Sokakta çok araba var.
Эти машины нáшего инститýта. Bu arabalar bizim enstitünün araçlarıdır.

Этот İşaret Zamiri, daha önce vuku bulan olaylar, gelişmeler ve elde edilen sonuçlara yönelik bir hüküm bildirmede kullanılır.
Зáвтра я улетáю в Анкарý. Yarın Ankara’ya uçacağım.
Мне нáдо готóвиться к этому. Bunun için hazırlık yapmak zorundayım.
Все студéнты были готóвы к экзáмену. Bütün öğrenciler sınava hazırlardı.
Учителя рáды этому. Öğretmenler bu durumdan memnundular.