БУДУЩЕЕ ВРЕМЯ - GELECEK ZAMAN

Rusçada fiillerin, BİLEŞİK ve BASİT olmak üzere iki türlü GELECEK ZAMAN şekli bulunmaktadır.

СЛОЖНОЕ БУДУЩЕЕ ВРЕМЯ - BİLEŞİK GELECEK ZAMAN

1. Bu GELECEK ZAMAN şekli, TAMAMLANMAMIŞ eylem (несов.) bildiren fiillerin, öncesin de быть (olmak) fiilinin şahıslara göre çekimi ile birlikte iki parçalı kullanılması nedeniyle BİLEŞİK GELECEK ZAMAN olarak adlandırılır.

Я бýду читáть. Ben okuyacağım (okuyor olurum).
Ты бýдешь читáть. Sen okuyacaksın (okuyor olursun).
Он (онá, онó) бýдет читáть. O okuyacak (okuyor olur).
Мы бýдем читáть. Biz okuyacağız (okuyor oluruz).
Вы бýдете читáть. Siz okuyacaksınız (okuyor olursunuz).
Они бýдут читáть. Onlar okuyacaklar (okuyor olurlar).

Bu yapıdaki cümleler, GELECEK anlamı vermekte, ancak eylemin sonuna kadar kesin olarak tamamlanacağını karşılamaz.

Я бýду рабóтать в шкóле. Ben okulda çalışacağım. (Çalışmanın kesin olduğu ve sonuna kadar süreceği anlamını karşılamaz.)

- Что вы бýдете дéлать вéчером? - Akşamleyin ne yapacaksınız?
- Вéчером мы бýдем занимáться проéктом. - Akşamleyin proje üzerinde çalışacağız.


- Что вы бýдете дéлать в клýбе? - Siz kulüpte ne yapacaksınız?
- Мы бýдем обéдать в клýбе. - Biz kulüpte yemek yiyeceğiz.

- Как вы бýдете проводить вáше свобóдное врéмя? - Siz boş zamanınızı nasıl geçireceksiniz?
- Я бýду слýшать рáдио и читáть книгу. - Ben radyo dinleyeceğim ve gazete okuyacağım.
- Что вы бýдете дéлать по окончáнии инститýта? - Enstitüyü bitirdiğinde ne yapacaksınız?
- Я ещё не знáю, что я бýду дéлать. - Ne yapacağımı henüz bilmiyorum.

Быть (olmak) fiilinin şahıslara göre yapılan çekimli şekillerinden sonra fiilin MASTAR şekli kullanılır.

ПРОСТОЕ БУДУЩЕЕ ВРЕМЯ - BASİT GELECEK ZAMAN

Şahıs çekim eklerinin ana fiile eklenmesi suretiyle yapılan GELECEK ZAMAN şeklidir.
Çekim ekleri, fiillerin ŞİMDİKİ ve GENİŞ ZAMAN çekim eklerinin aynısıdır. TAMAMLANMIŞ eylem (сов.) bildiren fiiller, çekim yapısına uygun olarak; BİRİNCİ (I) veya İKİNCİ (II) grup eklerden birisiyle çekilirler. Gelecekte kesin olarak, sonuna kadar yapılıp tamamlanacak anlamını karşılar.


TAMAMLANMAMIŞ EYLEM (несов.)


ЧИТАТЬ I (OKUMAK)


Я читáю. Ben okuyorum. Ben okurum.
Ты читáешь. Sen okuyorsun. Sen okursun.
Он
Онá }читáет. O okuyor.O okur.
Онó
Мы читáем. Biz okuyoruz. Biz okuruz.
Вы читáете. Siz okuyorsunuz. Siz okursunuz.
Они читáют. Onlar okuyorlar.


TAMAMLANMIŞ EYLEM (сов.)


ПРОЧИТАТЬ I (OKUMAK)


Я прочитáю. Ben okuyacağım.

Ты прочитáешь. Sen okuyacaksın.
Он
Онá }прочитáет. O okuyacak.
Онó
Мы прочитáем. Biz okuyacağız.

Вы прочитáете. Siz okuyacaksınız.

Они прочитáют. Onlar okuyacaklar.

Yukarıdaki örneklerde görüldüğü gibi, читáть (okumak) fiilinin önüne про- öneki gelmiş ve прочитáть fiili yine “okumak” anlamında, ancak ŞİMDİKİ ve GENİŞ ZAMAN’dan GELECEK ZAMAN’a dönüşmüştür. Her iki fiil de aynı eklerle çekilmektedir. Diğer bütün TAMAMLANMAMIŞ (несов.) fiiller de önek alarak TAMAMLANMIŞ eylem (сов.) olduklarında aynı şekilde çekilirler.

НЕСОВ. ВИД СОВ. ВИД
дéлать I (yapmak) сдéлать I (yapmak)
смотрéть II (bakmak) посмотрéть II (bakmak)
писáть I (yazmak) написáть I (yazmak)

Ancak bütün fiiller önek almak suretiyle сов. вид olmaz. Fiillerin büyük bir kısmı MASTAR takısından geriye kalan kök kısmında değişikliğe uğrayarak сов. вид olur. Dolayısıyla her iki fiilin çekimi farklı şekilde yapılabilir.

НЕСОВ. ВИД СОВ. ВИД
получáть I (almak) получить II (almak)
я получáю я получý
ты получáешь ты полýчишь
он (онá, онó) получáет он (онá, онó) полýчит
мы получáем мы полýчим
вы получáете вы полýчите
они получáют они полýчат

давáть I (vermek) дать II (vermek)
я даю я дам
ты даёшь ты дашь
он (онá, онó) даёт он (онá, онó) даст
мы даём мы дадим
вы даёте вы дадите
они дают они дадýт