Fiiller

Diğer dillerde pek görülmeyen bir özellik Rusça’da ağırlıklı olarak yer tutmaktadır. Rusça’da fiillerin görünüş özelliği vardır. Daha açık tanımıyla aynı anlama gelen bir fiilin farklı yazılması sonucu ifade ettiği anlamın tekrarı, sürekliliği ve zamanı değişmektedir. Bu iki grubu ‘tamamlanmamış’ ve ‘tamamlanmış fiiller olarak ikiye ayırıyoruz.

1. Tamamlanmamış Fiiller

читать/çitat' okumak

писать/pisat' yazmak

работать/rabotat' çalışmak

спать/spat' uyumak

Örnek : 


Я читаю газету / ya çitayu gazetu - Ben gazete okuyorum (okurum)

Я пишу письмо/ ya pişu pis'mo - Ben mektup yazıyorum (yazarım)

Я изучаю русский язык/ ya izuçayu russkiy yazık - Ben Rusça çalışıyorum (çalışırım)

Я делаю домашное здание / ya delayu domaşnyeye zadaniye - Ben ev ödevimi yapıyorum (yaparım)

A. Şimdiki Zaman

Сейчас я читаю книгу / Seyças ya çitayu knigu

Şimdi ben kitabı okuyorum (eylemin ne zaman tamamlanacağı belli değil)

B. Geçmiş zaman

Я читал эту книгу / ya çital etu knigu

Dün kitabı okuyordum (eylemin ne zaman tamamlanacağı belli değil)

C. Bileşik Geçmiş zaman

Я буду читать книгу / ya budu çitat' etu knigu

Ben kitabı okuyacağım (eylemin ne zaman gerçekleştirileceği kesin belli değil)

NOT: Periyodik olarak tekrarlanan hareketler bildirilirken bu fiil (tamamlanmamış) kullanılır



Каждый день Her gün

каждая неделя Her hafta

каждое собрание Her toplantı

всегда Her zaman

часто Sık sık

иногда Ara sıra

редко Nadiren

Каждое утро я читаю газету / kajdoye utro ya çitayu gazetu / Ben her sabah gazete okurum

Каждый месяц я покупаю книгу / kajdıy mesyats ya pokupayu knigu / Ben her ay iki kitap satın alırım

Я всегда помогаю ему / ya svegda pomagayu yemu / Ben her zaman ona yardım ederim.

2. Tamamlanmış Eylem Biçimi

Bu tip fiiller tamamlanmış eylem bildirirler. Örneğin,

прочитать / proçitat'     Okumak

написать / napisat'     Yazmak

Я прочитаю эту книгу / ya proçitayu etu kigu / Ben bu kitabı okuyacağım.(kitap mutlaka okunup bitirilmiş olacak)

Я прочитал эту книгу / ya proçital etu knigu / Ben bu kitabı okudum. (kitabı okuyup bitirdim)

Kesin geçmiş ve kesin gelecek zamanda bitirme ve sonuç alma vardır.

Bu tip fiiller iki zamanda kullanılır. Tamamlama, bir sonuç alma söz konusu olduğundan geçmiş ve gelecek zamanda kullanılırlar. Eğer cümlede belli bir zaman belirtiliyorsa fiiller bu tip kullanılır. Dün, önümüzdeki hafta, yarın, geçen ay gibi zaman zarflarıyla hep bu tür fiiller kullanılır..

Завтра утром я напишу письмо / zavtra utrom ya napişu pis'mo / Yarın sabah bir mektup yazacağım (mektup mutlaka yazılmış bitirilmiş olacak)

Вчера вечером сестра написала письмо / vçera veçerom sestra napisala pis'mo / Dün akşam kız kardeşim bir mektup yazdı (mektup yazıldı bitirildi)

Bu tip fiiller, yapılan iş ve hareketin bitirilmesi ile sonuçlandırılmasının yanında, hareketin bir kez yapıldığını ve anlık olduğunu da vurgulamak için kullanılır. Yani hareket bir kez yapılmış, bir anda bitmiş ve son bulmuştur.

вдруг / vdrug    Ansızın

неожиданно / neojidanno    Beklenmeksizin

сразу / srazu     Hemen

Офицант вдруг оттолкнул стол / afitsiant vdrug ottolknul stol / Garson birden masayı itti. (bir hamlede yapıldı bitti)

Вдруг она закричала / vdrug ona zakriçala / Bir anda bağırmaya başladı