НАРЕЧИЕ - ZARF

НАРЕЧИЕ - ZARF 
Zarflar, bulundukları cümlenin içindeki fiilin, sıfatın, zarfın anlamına bir ek yapan, o cümle için sorulacak “nasıl?, ne zaman, nerede?” sorularına cevap olabilen sözcüklerdir.

Zarflar altı türlüdür: 

1. нарéчия óбраза дéйствия hal zarfları вдруг
(как? каким óбразом?) (nasıl?) мéдленно
прóсто 

2. нарéчия мéста yer zarfları здесь
(где? кудá? откýда?) (nereden? nereye? далекó
nereden?) там
рядом 

3. нарéчия врéмени zaman zarfları рáно
(когдá?) (ne zaman?) сегóдня
зáвтра
лéтом 

4. нарéчия мéры и стéпени derece zarfları óчень
(в какóй мéре? (ne kadar? мáло
в какóй стéпени?) ne derecede?) мнóго
слEшком 

5. нарéчия причины sebep zarfları потомý
(почемý? по какóй причине?) (neden?) оттогó
сгорячá 

6. нарéчия цéли amaç zarfları в шýтку
(зачéм? с какóй цéлью?) (neden?) нарóчно
назлó

Rusçada zarflar fiillerle ilgili sözcükler oldukları için cinsiyet ya da çoğulluktan etkilenmez, tek şekilde kullanılır.

хорошó (iyi, iyidir) рáно (erken)
плóхо (kötü, kötüdür) пóздно (geç)
быстро (hızlı, hızlıdır) грóмко (yüksek sesle)
мéдленно (yavaş, yavaştır) тихо (alçak sesle) 

ПРОСТЫЕ НАРЕЧИЯ - BASİT ZARFLAR 

1. НАРЕЧИЯ ОБРАЗА ДЕЙСТВИЯ - HAL ZARFLARI

Hal Zarfları fiillerin yapılış şeklini, yani onların nasıl yapıldıklarını belirtirler. Как? каким óбразом? (nasıl? ne şekilde?) sorularına cevap teşkil eder.

сплошь aralıksız, baştan başa
врасплóх birdenbire, ansızsın
вдруг aniden, ansızsın

2. НАРЕЧИЯ МЕСТА - YER ZARFLARI

Bir eylemin yapıldığı yeri belirten yer zarflarına denir. Где? кудá? откýда? (nerede? nereye? nereden?) sorularına cevap vermektedir.

Где? (Nerede?)
здесь burada
там orada
Кудá? (Nereye?)
сюдá buraya
тудá oraya
Откýда? (Nereden?)
отсюда buradan
оттýда oradan

3. НАРЕЧИЯ ВРЕМЕНИ - ZAMAN ZARFLARI

Bir eylemin zamanını belirtirler. Когдá? (ne zaman?) sorusuna cevap vermektedir.

зáвтра yarın
сегóдня bugün
вчерá dün
4. НАРЕЧИЯ МЕРЫ И СТЕПЕНИ - DERECE ZARFLARI

óчень çok (derece anlamında kullanılır)
слишком çok, fazla
мнóго çok (miktar anlamında kullanılır)
мáло az
чуть-чуть birazcık
éле-éле yavaş yavaş, azar azar

5. НАРЕЧИЯ ПРИЧИНЫ - SEBEP ZARFLARI

Sebep bildiren ve почемý? по какóй причине? (neden? ne sebepten dolayı?) sorularına cevap teşkil eden zarflardır.

потомý ...dolayı
оттогó ...dolayı
поневóле istemeden
сгорячá heyecandan

6. НАРЕЧИЯ ЦЕЛИ - AMAÇ ZARFLARI

Amaç bildiren ve зачéм? с какóй цéлью? (ne için? ne amaçla?) sorularına cevap veren zarflardır.

нарóчно bilerek
назлó bilerek, kötülük olsun diye
в шýтку şaka olsun diye

SIFATLARDAN TÜREMİŞ ZARFLAR 

1. HAL ZARFLARI

A. Niteleme Sıfatları’ndan türemiş Hal Zarfları sonuna -о ve -е sonekleri alırlar. Bu şekil -о ve -е ile biten Kısa Sıfat şeklinin aynısıdır.

хорошó iyi(dir)
плóхо kötü(dür)
ясно açık(tır)
красиво güzel(dir)
сильно güçlü bir şekilde
искренне samimi bir şekilde

- Как он с тобóй говорил? - O seninle nasıl konuşuyordu?
- Он говорил со мной искренне. - O benimle samimi konuşuyordu.

Он хорошó написáл сочинéние. O kompozisyonu iyi yazdı.
Мáма выглядела красиво. Anne güzel görünüyordu.

B. İlgi ve bazı Niteleme Sıfatları’ndan türemiş Hal Zarfları по- öneki alırlar. Sonunda ise -E HALİ tekil ERİL CİNS çekim sonekini almaktadırlar.

по-весéннему (весéнний) baharda gibi
по-зимнему (зимний) kışta gibi
по-дорóжному (дорóжный) yola çıkıyor gibi
по-воéнному (воéнный) asker gibi
по-настоящему (настоящий) gerçekten, sahiden
по-хорóшему (хорóший) iyi bir şekilde
по-нóвому (нóвый) yeni bir şekilde

Онá былá одéта по-дорóжному. O yola çıkıyor gibi giyinikti.
Мы расстáлись по-хорóшему. Biz iyi bir şeklide ayrıldık.

C. -ский soneki olan İlgi Sıfatları’ndan yapılmış Hal Zarfları -й harfini kaybederler. Bu gruba ait olan zarflar bir kısmını по- öneki ilavesiyle kurulur.

по-человéчески insani, insanca
по-дрýжески arkadaşça, arkadaş gibi
по-товáрищески arkadaşça, arkadaş gibi
по-приятельски arkadaşça
по-рýсски Rusça
по-английски İngilizce
по-турéцки Türkçe
по-немéцки Almanca
по-францýзски Fransızca

критически kritik bir şekilde
политически siyasi bir şekilde
теоретически teorik olarak
практически pratik olarak
твóрчески yaratarak, yapıcı
героически kahraman gibi, kahramanca
герóйски kahraman gibi, kahramanca

Онá поступила по-дрýжески. O arkadaş gibi davrandı.
Ученик хорошó говорит по-рýсски. Öğrenci iyi Rusça konuşuyor.
Теоретически это выглядит возмóжным. Teorik olarak bu mümkün gibi gözüküyor.
Воéнные героически сражáлись. Askerler kahramanca savaşıyorlardı.

D. -ий, -ья, -ье soneki olan bazı İlgi Sıfatları’ndan (медвéжий, медвéжья, медвéжье - ayı (s)ı) gelen Hal Zarfları по- önekini ve -и sonekini alırlar.

по-медвéжьи ayı gibi
по-вóлчьи kurt gibi
по-лисьи tilki gibi
по-зáячьи tavşan gibi

Собáка по-вóлчьи вóет. Köpek kurt gibi uluyor.
Мáленький мáльчик прыгал по-зáячьи Küçük çocuk tavşan gibi zıplıyordu.


E. Farklı önekleri alarak da Niteleme Sıfatları’nın tam ve kısa şekillilerinden türemiş Hal Zarfları kurulur.

нáбело temiz (çekmek)
нáчисто temiz (çekmek)
снóва yine, gene
вкрáтце kısaca
впустýю boş, boşuna
вплотнýю çok yakın (yaklaşmak)

Ученица переписывает домáшнее задáние нáчисто. Kız öğrencisi ödevini temize çekiyor.
Онá рассказáла содержáние статьи вкрáтце O makalenin içeriğini kısaca anlattı.
Человéк подошёл ко мне вплотнýю. Adam bana çok yaklaştı.

F. Aktif Fiil Sıfatları’ndan türemiş Hal Zarfları -е soneki ile kurulurlar.

торжествýюще (торжествýющий) coşkulu
вызывáюще (вызывáющий) dil başlı
блестяще (блестящий) zekice
умоляюще (умоляющий) yalvararak

Он ведёт себя вызывáюще. O dik başlı davranıyor.
Ребёнок смотрéл на мáму умоляюще. Çocuk yalvararak annesine bakıyordu.
Мой брат блестяще говорил на митинге. Mitingde erkek kardeşim zekice konuştu.

2. YER ZARFLARI 

Niteleme Sıfatları’nın tam ve kısa şekillilerden türemiş Yer Zarfları farklı önekler ile kurulurlar.

Где? (Nerede?)
спрáва sağda
слéва solda
Кудá? (Nereye?)
напрáво sağa
налéво sola
Откýда? (Nereden?)
издалекá uzaktan, uzaklardan
спрáва sağdan
слéва soldan


İSİMLERDEN TÜREMİŞ ZARFLAR

1. ZAMAN ZARFLARI 

Zaman Zarfları ismim edatsız İLE HALİ çekim şeklinde kullanılırlar.
ýтром (ýтро) sabahleyin
днём (день) gündüz
вéчером (вéчер) akşamleyin
нóчью (ночь) geceleyin
лéтом (лéто) yazın
óсенью (óсень) sonbaharda
зимóй (зимá) kışın
веснóй (веснá) ilkbaharda

Мы мнóго плáваем лéтом. Yazın biz çok yüzüyoruz.
Я проснýлась óчень рáно ýтром. Ben sabahleyin çok erken kalktım.

2. HAL ZARFLARI 

пешкóм yaya, yürüyerek
босикóм yalınayak
бегóм koşarak
верхóм at üstünde, atla
шáгом adi adımla
рысью tırıs giderek

Я люблю бéгать лéтом босикóм. Yazın yalınayak koşmayı çok severim.
Путешéственники всю дорóгу éхали верхóм. Bütün yol boyunca seyyahlar at üstünde gittiler.

3. YER ZARLARI 

Где? (Nerede?)
вдали uzakta
наверхý yukarıda
внизý aşağında, altta
дóма evde
Кудá? (Nereye?)
далекó uzağa
вверх yukarıya
вниз aşağıya
Откýда? (Nereden?)
издалекá uzaktan
свéрху yukarıdan
снизу aşağıdan

- Откýда ты идёшь? - Sen nereden geliyorsun?
- Я идý издалекá, из гóрода. - Ben uzaktan geliyorum, şehirden.

Я весь день был дóма. Bütün gün evde idim.
Я услышала гóлос мáтери и спустилась вниз. Annemin sesini duydum ve aşağıya indim.
Вдали показáлись гóры. Uzakta dağlar gözüktü.

SAHİPLİK ZAMİRLERİNDEN TÜREMİŞ ZARFLAR 

По- öneki ilave edilerek -E HALİ’nin ERİL CİNS çekim şeklinde kullanılır.

по-мóему (мой) bence
по-твóему (твой) sence
по-нáшему (наш) bizce
по-вáшему (ваш) sizce
по-свóему (свой) kendine göre

Он сдéлал всё по-свóему. O herşeyi kendine göre yaptı.
По-мóему вы не прáвы. Bence siz haklı değilsiniz.
Как по-вáшему, онá придёт? Nasıl sizce, o gelecek mi?
По-твóему он говорит прáвду? Sence o yalan söylüyor?



SAYILARDAN TÜREMİŞ ZARFLAR 

1. Sıra Sayıları’ndan türemiş zarflar в-, во- önekleri ile kurulurlar.

во-пéрвых ilk önce
во-вторых ikinci (olarak)
в-трéтьих üçüncü (olarak)

2. Miktar ve Topluluk Bildiren Sıfatları’ndan türemiş zarflar.

однáжды bir gün, bir defa
двáжды iki kere
трижды üç kere
вдвоём ikimiz, ikiniz, ikisi
втроём üçümüz, üçünüz, üçü
вчетверóм dördümüz, dördünüz, dördü
вдвóе iki kat
втрóе üç kat

Однáжды, когдá я возвращáлся с рабóты... Bir gün işten dönerken...
Этот вопрóс обсуждáлся ужé двáжды. Bu mesele artık iki kere tartışıldı.
Эта книга стóит втрóе дорóже, чем та. Bu kitap şu kitaptan üç kat daha pahalıdır.

DİĞER ZARFLARDAN TÜREMİŞ ZARFLAR 

1. Önek ilavesi ile yapılmış zarflar.

позавчерá önceki gün
послезáвтра öbür gün
отсюда buradan
оттýда oradan
повсюду her yerde 

2. Не-, ни-, то-, -либо, -нибудь, кое- parçacıkları ile kurulmuş zarflar.

никогдá hiçbir zaman, asla
нéкогда zamanı yok
нигдé hiçbir yerde
нéгде yeri yok
никудá hiçbir yere
нéкуда yeri yok
гдé-то bir yerde
когдá-нибýдь bir gün
кудá-нибýдь bir yere
кóе-где oradan buradan